Verslag VisieCafé Geertruidenberg 26112019

Inleiding

Op dinsdag 26 november vond het VisieCafé plaats in Geertruidenberg. Tijdens deze avond waren we te gast bij de Geertruidskerk om in gesprek te gaan over deze kern. Inwoners praatten mee over de toekomst van de gemeente Geertruidenberg aan de hand van een aantal thema’s. Deze inbreng wordt gebruikt om de Omgevingsvisie voor de gehele gemeente te maken.

Wethouder Kevin van Oort opende de avond en verwelkomde alle deelnemers. Na een boeiend verhaal van Wout van Boesschoten over zijn initiatief rondom de EnergieWijk Floris V, schoven de deelnemers aan bij zes thema’s. Daar werd er bijvoorbeeld gesproken over werken en ondernemen, wat het zo fijn maakt om in de kern Geertruidenberg te wonen, en hoe bewoners en ondernemers tegen de energietransitie aankijken. Hieronder volgt een verslag van de belangrijkste punten die op tafel zijn gekomen, ingedeeld op thema.

Nieuwe energie

De inwoners vinden het belangrijk dat de gemeente de regie pakt in de energietransitie en dat de hele gemeente meeprofiteert: niet alleen de lasten, maar ook de lusten. En zorg dat wat opgewekt wordt ook in de regio blijft.
Denk niet alleen aan zon en wind, zeiden de deelnemers. Oppervlaktewater als bron werd bijvoorbeeld ook genoemd.
Wat de oplossing ook gaat zijn, het is belangrijk dat we aansluiten op bestaande infrastructuur en dat er zoveel mogelijk partijen uit de omgeving erbij betrokken worden. Daarbij willen deelnemers ook verder voorruit kijken: maak een visie voor de ontwikkeling tot 2050 of zelfs later.
Breng verschillende kennis bronnen bij elkaar om tot een goede aanpak te komen. Ga niet voor snel, maar zoek naar slimme oplossingen.
“Kunnen we de Amer centrale ombouwen tot duurzame opwek?” stelde een deelnemer. Zoek daarbij naar koppelkansen die gelijktijdig ook andere zaken aanpakken.
Bescherm de cultuurhistorische waarden, eerst isoleren en dan pas kijken naar nieuwe bronnen.

Bereikbaarheid

In Geertruidenberg is het fietsen over de stoep een groot probleem. Dit zorgt voor onveilige situaties en de meeste mensen herkennen dat. Een deelnemer benoemt dat het alleen geen zin heeft om erover te praten, want er wordt niks aan gedaan door de gemeente.
Komt deze problematiek ook in het mobiliteitsplan rondom de markt? Bewoners zijn erg benieuwd wat hierbij de plannen zijn. - Bewoners vinden het belangrijk dat fietsbestrating beter wordt ingericht, ook om het eerdergenoemde probleem aan te pakken.
Door het wegnemen van parkeerplaatsen op de markt is er een grotere parkeerdruk ontstaan op andere plekken in de kern, zoals de koestraat en vismarkt. Tijdens kantoortijden is het erg moeilijk om een parkeerplaats te vinden. Daarnaast is er veel onduidelijkheid over wat er met de markt gaat gebeuren.
Deelnemers benoemen de mentaliteit van weggebruikers als een probleem. Er zou meer gehandhaafd mogen worden om de verkeersveiligheid te verbeteren. Respect voor elkaar is hierbij belangrijk.
Geertruidenberg is goed bereikbaar op een paar knelpunten na in de kern.
Als het nieuwe Hooipolder gerealiseerd is, verwachten bewoners dat al het verkeer door Geertruidenberg komt en er (nog) meer sluipverkeer gaat ontstaan. - Mensen met een beperking worden volgens de deelnemers buitengesloten omdat voor hen de kern niet erg toegankelijk is. Dit heeft vaak in de uitvoering maar kleine aanpassingen nodig, maar maakt een groot verschil voor deze mensen.
De Markt kan ook levendig zijn als het autovrij zou worden.

Gezond leven

Er zijn voldoende plekken in Geertruidenberg om te spelen, zowel fysiek ingerichte speelplaatsen met toestellen als natuurlijke speellocaties. Sommige plekken zijn wel wat minder veilig, bijvoorbeeld bij spelen aan de Donge. Kinderen moeten daar wel een zwemdiploma hebben en door een volwassene begeleid worden. Sommige speelplekken zijn bovendien hangplekgevoelig en er zou meer opgeruimd mogen worden om het veiliger te maken.
De omgeving nodigt al wel uit om naar buiten te gaan, maar dat mag nog meer! Bijvoorbeeld de prachtige Donge oevers, die zou de gemeente veel beter kunnen benutten. Veel mensen gaan al naar buiten, maar er liggen voor de gemeente nog genoeg kansen.
Deelnemers vinden het belangrijk dat toegankelijkheid wordt gewaarborgd voor iedereen. Er zijn genoeg bankjes waar ouderen kunnen zitten, maar bij veel bankjes staat het onkruid of brandnetels hoog zodat je daar met rollator of rolstoel niet goed kunt komen (en niet aantrekkelijk) en ze staan iets te ver van de stoep af. De wandelpaden rondom De Vest zijn bijvoorbeeld ook slecht toegankelijk voor ouderen met rollators
Buurtsportcoach levert fantastisch werk bij ouderen, buitenschoolse opvang en jongeren. In elke kern een eigen beweegpunt. We proberen de mensen te stimuleren en verbinden. Het is alleen nog niet bij iedereen bekend. Dit mag meer onder de aandacht gebracht worden.
Bewoners vinden het belangrijk dat het historische karakter van Geertruidenberg versterkt wordt. Leg mooie klinkers, geen asfalt.
Deelnemers voelen Geertruidenberg niet als een gezonde omgeving. Dit komt doordat de kern wordt “platgedrukt tussen de energiecentrale en knooppunt Hooipolder.” Ook is er blauwalg bij de Veste, veel lawaai van de provinciale weg, sluipverkeer, maar ook veel afval buiten op de dagen dat het wordt opgehaald. Groen, water en het klimaat.
In nieuwe wijken zijn er centrale parkeerplaatsen. Door de vele verharding wordt het daar in de zomer erg heet en bij een stevige bui kan het regenwater niet weg. Daarom vinden deelnemers het een goed idee om halfverharding of andere verharding hier te gebruiken. Daarbij moet het wel goed toegankelijk blijven (ook voor rollators en naaldhakken).
Bij parkeerplaatsen van de gemeente hebben zij ook zelf een rol. Maar je kunt ook iets slims bedenken voor bewoners die hun inrit vervangen om dan deels open te houden. Het initiatief daarin stimuleren.
Pleinen mogen meer worden aangekleed met groen, bijvoorbeeld in potten naar Italiaans voorbeeld. Dat maakt het meer uitnodigend om elkaar te ontmoeten, maar ook aantrekkelijker en beter om water op te vangen en te verkoelen. Openbaar gebied ligt misschien bij de gemeente, maar we moeten het samen doen. Het moet van de bewoners blijven “het is mijn pleintje en zo wil ik het graag zien!”.
Er mag over het algemeen wel wat meer groen in de kernen komen. “Ik zie het er wel als een groene gemeente,” zegt een deelnemer. Vooral in de wijken kan dit nog veel beter.
Deelnemers geven ook aan dat het belangrijk is om de beplanting slim te kiezen voor de toepassing en locatie. Planten kunnen ook CO2 opnemen. Het is beter voor de natuur om diversiteit aan te brengen. Daarbij ook inheemse planten beschermen, zeker die in de bermen.
Deelnemers vinden het opvangen van regenwater belangrijk, zodat dit niet allemaal in de riolen wegstroomt. “Bij mijn vader vroeger werd al het water opgevangen in een regenton,” noemt een bewoner. Er zijn daarvoor allerlei nieuwe oplossingen, bijvoorbeeld collectieve grote regentonnen in een wijk, een regenton geïntegreerd in een hekwerk (zodat het geen extra ruimte kost) of een waterkoffer onder de tuin. Ook slimme ideeën van waterberging bij parkeerplaats.
Groen dak kan enorm veel water bufferen. Dit ligt bij de bewoners en anderen. Je kunt dit ook vanuit de gemeente sturen door eisen op te nemen bij vergunning bijvoorbeeld. Als gemeente moeten we ons beseffen dat als je iets van bewoners verwacht, dan moet je ook zelf het goede voorbeeld geven. “Het draagvlak wordt beter als we met z’n allen die plannen uitvoeren.”
Er mogen volgens deelnemers ook meer eisen gesteld worden bij nieuwe industrie. Als er een plat dak is dan moet daar ook iets mee gebeuren, bijvoorbeeld zonnepanelen of sedumdaken aanleggen. Maar verplichtingen zijn ook lastig: dat hoort niet bij vrij ondernemerschap.
Wat volgens de bewoners belangrijk is: wees niet te bang voor wettelijke kaders, dat blijf je bekrompen. Initiatieven etaleren, want dan komen de ondernemers die geïnteresseerd zijn vanzelf. Dit kan de gemeente sturen door “visierijk” te handelen, ook bijvoorbeeld bij kavelafgifte een visie mee te geven.

Wonen in de wijk

Zijn er voldoende woningen in Geertruidenberg? De meningen van de deelnemers zijn hierover verdeeld. Wel is men het erover eens dat er voor verschillende doelgroepen te weinig aanbod is.
Levensloopbestendige woningen zijn te weinig beschikbaar, ook voor mensen met een beperking of gericht op de toekomst. Onvoldoende woningen voor jonge mensen (in de hele gemeente), dit komt onder andere door een tekort aan “doorstroom woningen”. Er zijn weinig seniorenwoningen, en deze zijn buiten het centrum.
Ook mogen er volgens de bewoners meer sociale huurwoningen komen en de huidige moeten behouden blijven. Dit is nu “ver beneden peil”. Sociale huurwoningen worden vaak in de verkoop geplaatst als een huurder vertrekt.
Qua voorzieningen is er voldoende in Geertruidenberg. Ondanks minder voorzieningen blijven ze toch in Geertruidenberg wonen. Raamsdonksveer is niet ver en ook andere gemeenten bieden voorzieningen dichtbij. Wel missen mensen winkels in Geertruidenberg voor de dagelijks boodschappen.
Aandachtspunt voor mensen met een beperking: winkels, sport en horeca zijn niet goed toegankelijk voor hen. - Afval is wel een irritatiepunt voor de deelnemers. Sommige mensen laten hun kliko te lang staan en daar wordt niet op gehandhaafd door de Boa’s. Er zijn plekken waar mensen kliko’s plaatsen, deze worden dan niet op de goede plek teruggezet, of niet toegankelijk.
Deelnemers vinden het ook belangrijk dat alles er netjes uitziet. Sommige mensen houden hun tuin niet netjes en daar mag de gemeente ze best op aanspreken. Daarbij mag de gemeente ook best het goede voorbeeld geven, want ook onderhoud van gemeentelijk groen blijft soms achter.
Scholen voldoen ook niet meer aan de eisen. Bewoners vinden dat er geen goede verkeersveiligheid is bij de scholen. Sommige deelnemers noemen ook hufterigheid bij ouders, door hun gedrag ontstaan er onveilige situaties. Wel goed dat er eenrichtingsverkeer is gemaakt
Mensen voelen zich veilig in Geertruidenberg, ook ’s avonds. De buurtpreventieapp zorgt voor saamhorigheid en een gevoel van veiligheid. Ook is er op sommige plekken in de kern buurtpreventie opgezet.
Geertruidenberg voelt veiliger dan Raamsdonksveer. Wel mag er meer gehandhaafd worden, onder andere door de Boa’s.
Tip: Buurkracht helpt niet alleen met energie of duurzaamheid maar ook bij andere initiatieven.

Werken en ondernemen in Geertruidenberg

De deelnemers vinden het belangrijk dat ondernemers vrijheid krijgen, roepen de gemeente op om daarbij niet alles dicht te timmeren.
Zeker in het buitengebied moet er meer flexibiliteit komen. Het is belangrijk dat de agrarische sector er blijft en een slag maakt om duurzamer en meer biologisch te werken, maar er moet ook ruimte zijn voor recreatie. Als er op een boerenbedrijf ruimte is voor recreatie dan moet dat kunnen.
In het buitengebied zijn de hoogspanningslijnen nu wel belemmerend, daarom is de meeste grond agrarisch.
Gemeente mag wel kaders stellen, maar bewoners vinden dat de rol van de overheid hier zo beperkt mogelijk moet zijn. Initiatieven kunnen ontstaan en dan kan de gemeente daar bepaalde randvoorwaarden aan stellen.
Geef daarom ruimte om flexibeler om te gaan met bepaalde bestemmingen. Als voorbeelden noemen bewoners de industrie en de ontwikkeling rondom de Donge.
In de Dongecentrale is er meer ruimte voor horeca. Magazijnen die ernaast liggen zoeken hier bestemming voor. Bewoners zien dit als een positieve ontwikkeling.
De gemeente heeft toeristische ambities. Vlak in de buurt liggen de Loonse en Drunense duinen, eigenlijk vlakbij. Nu hebben we niets met elkaar. Je zou een soort ‘stepping stone’ kunnen creëren dat ons door het buitengebied met elkaar verbindt.
De gemeente moet voorwaarden scheppen waarbij ondernemers kunnen ondernemen. Dat is een belangrijke rol van de gemeente. Wel willen dat men winkels opent, maar tegelijkertijd parkeergelegenheid wegnemen? Dat helpt niet. Gemeente moet vanuit ‘doel’ nadenken.
Geef bewoners en bedrijven zelf de ruimte, maar stimuleer, initieer, ondersteun ondernemers zodat ze een kans van slagen hebben.